نقش بیمه دریایی در جبران خسارت ها
بیمه دریایی
بیمه دریایی: در سفر های دریایی همواره خطراتی برای کشتی و مسافران آن وجود دارد. وقتی که کشتی بر روی آب حرکت می کند، خطرات زیادی هستند که امنیت کشتی را تهدید می کند. محموله ای که کشتی حمل می کند همواره در معرض خطر قرار دارد.
به همین دلیل است که مالکان کشتی آن را در برابر خطرات احتمالی که ممکن است در دریا برای آن اتفاق بیفتد، بیمه می کنند. بیمه دریایی کشتی، باعث می شود تا اگر اتفاقی برای کشتی یا محموله آن اتفاق بیفتد؛ ضرری به مالک آن نرسد. در این مقاله به بررسی بیمه های دریایی پرداخته شده است.
- بیمه دریایی چیست؟
- تاریخچه بیمه دریایی
- بیمه دریایی کشتی
- بیمه دریایی کالا
- بیمه باربری دریایی
- اصطلاحات بیمه دریایی
بیمه دریایی چیست؟
بیمه دریایی کشتی باعث می شود تا در صورت وارد شدن خسارت به کشتی، مالک آن ضرر و زیان بسیار زیادی را متحمل نشود. بیمه های دریایی که در ایران اعمال می شود، جزو استاندارد ترین بیمه های موجود می باشد. این بیمه مطابق با بیمه های دریایی جهانی است. کشتی ها مهم ترین ابزار ها برای صادرات و واردات کالا های مختلف می باشند. همچنین اتفاقات خطرناک زیادی نیز برای کشتی ها ممکن است اتفاق بیفتد. به همین دلیل بیمه کردن کشتی کاری ضروری و منطقی می باشد. در این صورت اگر آسیبی به کالا ها و محموله کشتی برسد، می توان آن را به صورت قانونی جبران کرد.
قرارداد بیمه دریایی ما بین شرکتی که بیمه را ارائه می دهد و مشتری و مالک کشتی بسته می شوند. طبق این قرارداد اگر کشتی یا محموله آن دچار آسیب بشوند، شرکت بیمه بخشی یا تمام خسارت را جبران خواهد کرد. البته نکته ای که وجود دارد این است که این بیمه تنها در صورتی شامل کالاهای آسیب دیده می شود که یک حادثه بر روی آب به آن ها خسارت زده باشد. در صورتی که کالا ها و محموله های کشتی خسارتی ناشی از سهل انگاری کارکنان یا هر اتفاق غیر طبیعی دیگری دیده باشند، شامل بیمه نمی شوند. بیمه های دریایی انواع مختلفی دارند. بیمه دریایی کشتی، بیمه دریایی کالا، بیمه دریایی fob و بیمه دریایی insurance زیر مجموعه های بیمه دریایی می باشند.
قانون بیمه دریایی باید توسط دو طرف بیمه رعایت بشود. آگاهی از این قوانین باعث می شود تا زیانی به طرفین نرسد. همچنین بیمه های مختلفی وجود دارد که بیمه شونده می تواند به دلخواه از بین آن ها انتخاب بکند. هر یک از بیمه ها هزینه های متفاوتی دارند. هزینه بیمه دریایی بر اساس نوع بیمه، مقدار مسئولیت بیمه و میزان خسارتی که بیمه خواهد داد، تعیین می شود. موارد ارائه شده توسط شرکت بیمه در بیمه نامه های دریایی نوشته شده است.
تاریخچه بیمه دریایی
می توان گفت بیمه دریایی قدیمی ترین بیمه ای است که بشر از ابتدای جهان از آن استفاده کرده است. به دلیل این که سفر های دریایی از هزاران سال پیش رایج بوده اند، آثاری از بیمه دریایی نیز در این سال ها دیده می شود. این بیمه در طول زمان تغییرات بسیار زیادی یافته است و قوانین تازه تری به آن اضافه شده است. با این حال طبق کارشناسان قدمت این بیمه به سه هزار سال قبل باز می گردد.
البته می توان گفت بیمه امروزی که در جهان مورد قبول می باشد، نزدیک به سه قرن پیش طراحی شده است. این بیمه در ابتدا خسارات ناشی از حملات دزدان دریایی یا آتش سوزی را پشتیبانی می کرد. امروزه بیمه های دریایی شامل بند ها و قوانین زیادی هستند. بیمه دریایی insurance و بیمه های امروزی نیز قرنهای معتددی توسط بشر استفاده شده اند.
بیمه دریایی کشتی
بیمه کشتی دارای انواع مختلفی است و قرارداد آن بین مالک کشتی و شرکت بیمه بسته می شود. طبق قراردادی که طرفین با یک دیگر می بندند، این بیمه می تواند زمانی یا سفری باشد. بیمه زمانی کشتی بیمه ای است که کشتی برای مدت زمان مشخصی که معمولا یک سال است، تحت پوشش آن قرار می گیرد. در نتیجه هر سفری که با کشتی در این یک سال انجام بشود، تحت پوشش بیمه خواهد بود. این بیمه بیشتر برای کشتی هایی مناسب است که در طول سال، سفر های زیادی انجام می دهند. به همین دلیل بیمه هایی که کوتاه مدت هستند برای این گونه کشتی ها مناسب نمی باشند.
یک نوع بیمه دیگری که وجود دارد، بیمه سفری می باشد. در این بیمه کشتی را برای هر سفر بیمه می کنند. در واقع بیمه سفری از زمانی که کشتی از بندر شروع به حرکت می کند تا زمانی که کشتی در بندر دیگر توقف می کند، اعتبار دارد. این بیمه برای سفر های بسیار بلند مناسب است. همچنین کشتی هایی که در طول سال سفر های بسیار کمی دارند نیز از این بیمه استفاده می کنند.
بیمه کشتی بسیار گسترده می باشد. از بیمه های دیگر می توان به بیمه بدنی کشتی اشاره کرد. بیمه بدنه شامل کلوز های مختلفی می باشد. هر یک از این کلوز ها پوشش های مختلفی را ارائه می دهند. در نتیجه کشتی های مختلف نیز از کلوز های متفاوتی استفاده می کنند. به عنوان مثال کلوز 346 بیشتر بر روی کشتی های صیادی استفاده می شود. زیرا بیمه این کلوز تمام خسارت را جبران می کند و مسئولیت حادثه را به صورت کامل بر عهده می گیرد.
بیمه مسئولیتی نیز برای سازندگان کشتی وجود دارد. در صورتی که مشکلی در کشتی به وجود بیاید و ریشه این مشکل در قسمت ساخت و تعمیر کشتی باشد، در این صورت بیمه مسئولیت سازندگان آن را پوشش می دهد. به این شکل کشتی از تمام جهات بیمه می شود.
بیمه دریایی کالا
یکی دیگر از بیمه های دریایی، بیمه دریایی کالا می باشد. این بیمه مختص کالا هایی هست که کشتی حمل می کند. بخش عمده ای از واردات و صادرات کالا ها از طریق کشتی ها انجام می شود. کشتی ها نیز در معرض خطر های مختلفی هستند و ممکن است کالا های روی کشتی نیز آسیب ببینند. به همین دلیل محموله کشتی را نیز بیمه می کنند. بیمه دریایی fob خسارت به کالا ها را پوشش می دهد. Fob به این معنی است که کالا به صورت سالم بر روی عرشه کشتی تحویل داده بشود. این بیمه باعث می شود تا در صورت مفقودی یا آسیب دیدگی کالا، بیمه آن را پوشش بدهد و ضرر زیادی به طرفین وارد نشود.
بیمه باربری دریایی
استفاده از کشتی ها برای حمل کالا ها و صادرات و واردات از سال های بسیار دور رواج داشته است. به همین دلیل می توان گفت بیمه بار دریایی نیز یکی از قدیمی ترین بیمه هایی می باشد که وجود دارد. بیمه باربری دریایی انواع مختلفی دارد. یکی از بیمه های مختلف، بیمه نابود شدن تمام کالا می باشد. این بیمه تقریبا کاربرد خود را از دست داده است و استفاده ای از آن نمی شود. در بیمه نامه های دریایی مفاد این قرارداد نوشته شده است. طبق این بیمه، بیمه گر زمانی خسارت را جبران می کند که تمام کالای کشتی از بین رفته باشد. این بیمه کاربرد چندانی ندارد.اما برای دریافت کالا ها از گمرک و واردات و صادرات آن ها، ضروری می باشد.
از دیگر انواع بیمه باربری دریایی می توان به مجموعه بیمه های A، B و C اشاره کرد. این بیمه ها شرایط متفاوتی دارند و بر کشتی های متفاوتی اعمال می شوند. هر یک از این کلوز ها مسئولیت های متفاوتی را شامل می شوند.
اصطلاحات بیمه دریایی
اصطلاحات زیادی در بیمه وجود دارد. این موضوع باعث سردرگمی برخی از افراد می شود. در ادامه مقاله به توضیح برخی از اصطلاح ها پرداخته شده است. از عمومی ترین اصطلاح ها می توان به بیمه گر، بیمه گذار، حق بیمه و فرانشیز یا فرانشایز اشاره کرد.
- بیمه گر در واقع همان شرکت بیمه می باشد که بیمه را ارائه می دهد.
- بیمه گذار شخصی است که بیمه را خریده است و تحت پوشش بیمه قرار می گیرد.
- حق بیمه نیز توسط بیمه گذار و بر اساس بیمه نامه های دریایی پرداخت می شود.
فرانشیز نیز قسمتی از خسارت پرداخت شده در صورت آسیب دیدگی می باشد که طبق قانون بیمه دریایی بر عهده بیمه گذار است. این موارد در قرارداد بیمه دریایی ذکر می شوند.
با بیمه کردن کشتی، می توان از ضرر های احتمالی در آینده جلوگیری کرد. کشتی و محموله آن همواره در معرض خطرات مختلفی قرار دارد. به همین دلیل بیمه کردن کشتی و بار آن، عملی بسیار منطقی می باشد. با این حال بیمه های دریایی انواع بسیار زیادی دارند. در این مقاله بررسی کوتاهی از انواع بیمه دریایی شده است.