بررسی بنادر ایران و شرایط آنها | بنادر ساحلی و تجاری شمال و جنوب کشور
بنادر ایران
بندر چیست؟
بندر نقطه‌ای است در کرانه متصل به دریا که کشتی‌ها در کنار آن پهلو می‌گیرند یا لنگر (برای ثابت ماندن) می‌اندازند تا در آنجا بارگیری یا بار خود را تخلیه نماید.
اینگونه نقاط لنگر گیری معمولاً با تأسیساتی مانند اسکله و ساختمان و تسهیلات مخابراتی و ارتباطی همراه است. به محل مستقر شدن این تجهیزات و این تأسیسات در بندر، بندرگاه گفته می‌شود.
در بندر چه قسمت هایی مستقر هستند؟
- بندرگاه - بندرگاه به محدوده‌ای از یک قسمت از بندر می‌گویند که در آن تأسیساتی برای دسترسی به کشتی‌های بزرگ و قایق یا پهلوگیری آنها در کرانه دریاها ایجاد شده باشد. این تأسیسات ممکن است به صورت طبیعی یا مصنوعی یا ترکیبی از این دو باشند. بندرگاه یک قسمت پهنه آبی کنار ساحل که دارای عمق کافی مناسب با عمیق ترین کشتی لنگیر در آن قسمت برای ورود کشتی‌هاست و با توجه به موقعیت آن کشتی‌ها را از باد و امواج محفوظ می‌دارد که معمولاً مجهز به بار اندازها، اسکله ها، لنگرگاه ها و تعمیرگاه هاست، بندرگاهی که به سبب بازبودن (آزاد بودن) به روی آب‌های آزاد تحت تأثیر کِشَند قرار دارد، بندرگاه کِشَندی نامیده می‌شود.
- لنگرگاه - لنگرگاه جایی است که برای ثابت نگه داشتن کشتی باری و تجاری همچنین مسافری، لنگر انداخته می‌شود. درحالیکه مهار اندازی (کلمه به انگلیسی: Moorings) لنگر اندازی برای طناب اندازی به شناور یا نوعی تیرک مهار گفته می‌شود. لنگرگاه معمولاً مکان‌هایی برای لنگر اندازی ایمن در برابر شرایط آب و هوایی نامساعد همچنین دوری اسکله و دیگر مسائل دارند. هدف از لنگر اندازی ایمن در دریا می‌تواند صبر برای خالی شدن بندر، مانند جابجایی بار و مسافر در زمانی باشد(دوری اسکله و نبودن فضای کافی برای به گل ننشستن) که بندرگاه، تجهیزات کافی را دارا نباشد.
- بارانداز - بارانداز به معنی اسکله و بندرگاه است یعنی بخشی از ساحل یا بندرگاه که کِشتی‌ها بار خود را آن جا بر زمین قرار می دهند. ولی در زمان قدیم به جایی که کاروان کشتی(کشتی گیری،فن ورزشی) فرود می آمد، بارانداز می گفتند. یک فن در ورزش کُشتی است.
- کرانه - کرانه (کلمه انگلیسی: Shore) به باریکه‌ای،مکانی بسیار کوچک از خشکی(ساحل) در حاشیه یک پهنه آبی بزرگ مانند اقیانوس، دریا یا دریاچه گفته می‌شود. در اقیانوس‌شناسی فیزیکی کرانه به عمقی عریض‌تر گفته می‌شود که از نظر زمین‌شناسی بر اثر عمل عمق آبی در گذشته و حال تغییر کرده‌است؛ در حالی که ساحل ماسه‌ای ،حاشیه و لبه کرانه است که نشان‌دهنده پهنای وجودی جزر و مدی در صورت وجود است. بر خلاف کناره دریا و ساحل (Coast)، کرانه می‌تواند مرز هر نوع قسمت آبی را مشخص سازد در حالی که کناره، نشان‌دهنده مرز باریک اقیانوس است؛ بدین معنا که کناره دریایی نوعی کرانه عمقی اقیانوسی است ولی با این وجود کناره اغلب به پهنه‌ای عریض‌تر از کرانه اشاره می‌کند،که اغلب تا کیلومترها به داخل خشکی به سمت ساحل کشیده شده است.
- پهلوگاه
- موج‌شکن - موج‌شکن (کلمه به انگلیسی: Breakwater) سازه‌هایی از جنس بتن پیش‌ساخته یا سنگ اقیانوسی یا ترکیبی از هر دو که برای حفاظت تاسیسات ساحلی، بالابر و ... از خطر امواج و مقابله با تاثیر آنها ساخته شده اند.
- اسکله - اِسْکِله سازه‌ای دریایی آبی که به منظور پهلوگیری لنگر اندازی همچنین مهار کشتی جهت بارگیری و حمل و نقل مسافر و باراندازی کالا و... ساخته می‌شود. اسکله‌ها معمولاً در درون حوضچه داخلی بنادر که مکانی ایمن و مطمئن در برابر برخورد امواج و توفان های سهمگین است، ساخته می‌شوند.
- خور - خور (خور به انگلیسی: Firth) به شاخه‌ای یا قسمتی (محدوده نیمه بسته آب) از دریا گفته می‌شود که به خشکی ساحل، داخل شده باشد. خور در حقیقت خلیج کوچک نامیده می‌شود. این واژه با خلیج(بندر) هم‌ریشه است. بعضی خورها مدخل یک رودخانه به دریا هستند و در درون آن آب دریا به مقدار قابل گنجایشی توسط آب رودخانه یا آب شیرین رقیق می‌شوند. این نوع خورها را اصطلاحاً خلیج دهانه‌ای پر تردد می نامند.
- رأس - رَأس (کلمه به عربی: رأس) (کلمه به انگلیسی: vertex) در هندسه ریاضی، نقطه‌ای(منطقه‌ای) است که دو پهلوی مستقیم از یک چندضلعی باز یا بسته به هم می‌رسند. رأس، نوکِ گوشه‌ها یا برخوردگاه های خطوط یک شکل هندسی ریاضی است. از پیوند دادن دو رأس مختلف به همدیگر یک خط و از پیوند دادن سه رأس مختلف به هم یک خط سطح پدید می‌آید.در مدل‌های سه‌بعدی گرافیک رایانه‌ای از رأس‌ها معمولاً برای تعریف سطوح (معمولاً سه‌گوش‌ها) استفاده می‌شود و هر یک از رأس‌ها در این مدل‌ها به عنوان یک نقطه بُردار نشان داده می‌شود. در نظریه گراف، رأس را گره نیز شناخته اند.
- دماغه - دماغه (Cape) به پیشروی خشکی به سمت آب گویند. برعکس واژه کلیدی خلیج که به معنای پیشروی آب به سمت خشکی است، برخی از دماغه‌ها در جهان دارای بلندی بسیاری هستند.
- شه بندر یا شاه بندر – به معنی رئیس گمرک خانه بندری، که از زمان صفویه به این نام مشهوریت یافت، تمامی بندرهای فارسی زبان و عرب زبان اقیانوس هند و دیگر بنادر مسیر رفت‌وآمد کشتی های تجاری باری و مسافری؛ ازجمله در مالزی و اندونزی از این کلمه استفاده می کردند و می کنند.
- گمرک - گمرک (Customs)یک مرجع دریایی یا آژانس در کشوری است که مسئول جمع‌آوری تعرفه‌ها و کنترل جریان ورود و خروج کالاها از جمله حیوانات، حمل و نقل وسایل بزرگ و کوچک، وسایل شخصی و وسایل خطرناک به داخل و خارج از کشور مقصد است. به‌طور سنتی، گمرک به عنوان موضوعی به صورت مالی در نظر گرفته می‌شود که عوارض گمرکی (یعنی تعرفه‌ها) و سایر مالیات‌های واردات و صادرات کالا به داخل و خارج را دریافت می‌کند(همانند مالیات ورود و خروج مسافرین به کشور های مختلف). در دهه‌های اخیر، دیدگاه‌ها در مورد عملکرد گمرک به‌طور قابل گسترده ای گسترش یافته‌است و اکنون سه موضوع اساسی گمرک را شامل می‌شود: 1.مالیات 2.امنیت 3. تسهیل تجارت. هر کشور قوانین و مقررات خاص خود را برای واردات و صادرات کالا به داخل و خارج از کشور دارد که توسط مقامات گمرکی و افراد آنها اعمال می‌شود. واردات / صادرات برخی کالاها ممکن است کاملاً محدود یا ممنوع باشد. طیف گسترده‌ای از اشد مجازات‌ها و تنبیه های بازرگانی برای کسانی که این قوانین را نقض می‌کنند، قرار دارند.
- دیوار دریایی - دیوارهای دریایی دیواره‌هایی هستند که توسط انسان ها و برنامه ریزی های دولتی اعم از وزیر و نمایندگان برای جلوگیری از عمل تخریبی امواج و جریان‌های دریایی در کنار دریا ساخته می‌شوند. به توده‌های دیوارمانندی که در اثر تشکیل قلوه‌سنگ‌ها و دیگر مواد سست و سخت در موارد طوفانی در کنار دریا جمع می‌شود، دیوار دریایی اقیانوسی طبیعی گفته می‌شود، در برخی موارد از اتفاقات ناگواری جلوگیری کرده اند.
بندر شهید رجایی
بندر شهید رجایی، اسکله شهید رجایی در استان هرمزگان در شهرستان بندر عباس قرار دارد که، مجتمع بندری شهید رجایی قسمت بندرعباس مهمترین بندر ایران به شمار می‌رود، تخلیه و بارگیری سالانه حدود ۱۰۰ میلیون تن کالا انجام می‌شود، به تنهایی بیش از ۵۵ درصد خالص صادرات و واردات و همچنين ۷۰ درصد ترانزیت بنادر کشور را تحت پوشش دارد. همچنین تخلیه ۹۰ درصدی بارگیری کالاهای کانتینری کشور در این مجتمع انجام می شود.
این بندر در فاصله ۲۳ کیلومتری غرب شهرستان بندرعباس مرکز استان هرمزگان واقع شده و با بیش از ۲۴۰۰ هکتار وسعت زمین(محدوده عملیاتی و پس کرانه بندر عباس)، ظرفیت پذیرش سالانه بیش از ۸۸ میلیون تن کالا را دارد. این بندر در سال ۲۰۱۲ با ۸۰ بندر جهانی، تبادل کالا انجام می‌داد. ایجاد منطقه ویژه اقتصادی بندر شهید رجایی در تاریخ ۱۳۷۶ در هیئت وزیران وقت جمهوری اسلامی ایران تصویب شد.
این بندر با برخورداری از ۱۸ دستگاه جرثقیل دروازه‌ای (مدل گنتری کرین)، و حدود ۴۰ پست اسکله و با در اختیار داشتن بزرگ ترین و پیشرفته ترین ترمینال‌های باربری کانتینری کشور، توانایی پهلو دهی و لنگیر اندازی انواع کشتی‌های اقیانوس پیما را داراست. تا پیش از شروع تحریم‌های ایالات متحده آمریکا علیه ایران و این بندر(بندر شهید رجایی) (سال ۲۰۱۱ (میلادی)، ۳۰ خط کشتیرانی کل جهان، اقدام به تخلیه کالاهای خود در این بندر می‌نمودند.
در تازه ترین رتبه بندی، برترین بنادر جهان که در سپتامبر ۲۰۱۳ منتشر شد، بندر شهید رجایی با چند پله سقوط نسبت به گذشته، در رتبه ۵۹ جهان قرار گرفت.
بندر امام خمینی
بندر امام خمینی در استان خوزستان در شهرستان ماهشهر قرار دارد که، بندر امام خمینی (پیش‌تر بندر به بندر شاپور معروف بوده است) یکی از بندرهای استان خوزستان واقع در جنوب کشور ایران در خور موسئ در خلیج فارس است. این بندر با داشتن ۳۸ اسکله فعال به خدمت به طول ۷ کیلومتر، بزرگترین بندر فعال ایران است. اداره کل بنادر و دریانوردی و اداره بندر امام خمینی پس‌از بندر شهید رجایی بزرگترین بندر تجاری تفریحی ایران است که آزادراه ۵ و راه‌آهن سراسری آن را به پایتخت کشور پیوند می‌دهند. طول اسکلهٔ تجاری مجتمع بندری امام خمینی ایران بوشهر حدود هفت کیلومتر است و سالانه بالغ بر سی میلیون تن کالا را پذیرش می‌کند. از این رو از بزرگترین و مهمترین پایانه تجارتی دریایی کشور ایران است.
آب و هوای بندر امام خمینی
این بندر دارای ویژگی آب و هوایی متأثر از آب و هوای نیمه استوایی یعنی گرم و مرطوب بوده همچنین دارای اقلیم بسیار خشک و گرم می‌باشد. این منطقه همانند سایر مناطق ساحلی خلیج فارس دارای میزان بارندگی نسبتاً کم و رطوبت نسبی زیاد در هوا می‌باشد. دمای آن تقریباً همیشه بالای صفر درجه سانتیگراد تثبیت می‌شود.
بندر امیر آباد
بندر امیر آباد در استان مازندران قسمت شمالی کشور ایران در شهرستان بهشهر قرار دارد که، بندر امیرآباد نام بندر گاهی در شمال شهرستان بهشهر در استان مازندران ایران است. این منطقه در سه فاز با ۳۴ پست اسکله طراحی شده‌است که اکنون فاز اول آن تکمیل شده‌است. وسعت این منطقه ویژه یک هزار هکتار است و به شبکه ریلی ایران نیز پیوند دارد. امیرآباد باتوجه به مقدار تخلیه و بارگیری کالاها در سال ۹۸، پس از بنادر شهید رجایی، امام خمینی و قشم چهارمین بندر بزرگ ایران و بزرگترین بندر این کشور در کرانه دریای قسمت شمالی ایران شهرستان مازندران می‌باشد. این منطقه با دارا بودن اراضی(زمین های کشاورزی) پشتیبانی وسیع برخورداری از زیر ساخت حمل و نقل مدرن چند وجهی، اسکله رورو ریلی و کامیون جهت ترانزیت و حمل یکسره کالا و همچنین دسترسی آسان به بازار مصرف کشورهای مستقل هم سود با جمعیت بالغ بر ۳۰۰ میلیون نفر توانسته نقش مهمی را در ابعاد ملی و منطقه ای ایفا بنماید.
ویژگی بندر امیر آباد
- بزرگترین بندرنسل سوم حاشیه دریای خزر
- تنها بندر شمالی متصل به شبکه ریلی کشور
- برخورداری از اسکله منحصر بفرد بندر رورو ریلی
- بهره‌مندی از ۱۵ پست اسکله با ظرفیت ۷.۵ میلیون تن
- ۱۰۶۰ هکتار اراضی پشتیبانی جهت سرمایه‌گذاری در زمینه‌های مختلف
- برخورداری از تجهیزات مدرن دریایی و بندری
- پایلوت محصولات غلات شمال کشور ایران
- حلقه اصلی اتصال کریدور (مسیر خطی بزرگ)
بندر بوشهر
اسکله بوشهر در استان بوشهر در شهرستان بوشهر قرار دارد که، بوشهر در سال ۱۳۹۵ بنا به جمعیت گیری توسط آمارگیری مملکت بالغ بر ۲۲۳.۵۰۴ نفر جمعیت داشته‌است و در حال افزایش است، که بدین ترتیب پرجمیت‌ترین شهر استان بوشهر و سومین شهر پرجمعیت جنوب کشور ایران به‌شمار می‌رود. بوشهر بندری شبه جزیره‌ای در بخش مرکزی استان و شهرستان بوشهر است که از سمت شمال، غرب و جنوب به خلیج فارس محدود شده است، این بندر در ارتفاع حدود ۱۸ متری از سطح آب و در منطقهٔ ساحلی خلیج فارس ایران واقع شده و آب‌وهوای نیمه بیابانی به صورت گرم دارد. نام استان بوشهر در کتاب‌ها و اسناد تاریخی به ثبت رسیده در ایران، تحت نام‌های مختلفی نظیر؛ رام اردشیر، ابوشهر، بُخت اردشیر، لیان و ریشهر به ثبت رسیده‌است.
بیشتر مردم ساکن بوشهر به زبان فارسی با لهجه محلی صحبت می کنند. بندر امروزی بوشهر را پادشاه نادرشاه افشار در سال ۱۷۳۶ میلادی رونق دوباره جان بخشید. نام این محل پیش از آن به ریشهر مشهور بود،بندر بوشهر به خاطر عواملی مانند صیادی، همچنین وجود نیروگاه اتمی، از همه مهم تر کشتی‌سازی و صادرات از این بندر رونق اقتصادی حاصل شده است.
هم‌اکنون ۱۸ اسفند در تاریخ خورشیدی ایرانیان سالروز تأسیس مدرسه سعادت، روز بوشهر نام گرفته است و هر ساله در مدارس بوشهر به جشن برگزار می گردد.
آب و هوای بوشهر
میانگین دما در تیرماه در بوشهر (گرم‌ترین ماه سال، ماه خرما پزان) ۳۳ درجهٔ سانتیگراد، همچنین در دی‌ماه (سردترین ماه سال)، ۱۴ درجهٔ سانتیگراد، در فروردین‌ماه ۲۰ درجهٔ سانتیگراد و در مهرماه ۲۸ درجهٔ سانتیگراد است و میانگین سالانهٔ دما ۲۵ درجهٔ سانتیگراد است.(گرم و تابستانی است)
یکی از ویژگی‌های مهم آب و هوایی استان بوشهر، پدیده شَرجی (مرطوب و چسبنده بودن)است و بر این اساس آب و هوای استان را می‌توان به دو دسته کلی تقسیم بندی نمود:
- نواحی ساحلی با گرمای شدید (شرجی و کلافه کننده) رطوبت نسبتاً بالا
- نواحی داخلی با گرمای شدید (شرجی کنترل شده) رطوبت نسبی پایین
رطوبت برخاسته از دریای خلیج فارس قسمت جنوبی ایران در نواحی ساحلی استان بوشهر مانع از کاهش دما در زمستان و افزایش بیش از حد آن در تابستان می‌شود، در نتیجه اختلاف دمای روز و شب در بوشهر و اختلاف دما در فصول مختلف سال در استان بوشهر کم است و احساس نمی شود.
میانگین رطوبت دما سالانه شهرستان بوشهر %۷۱ درصد است.
بندر نوشهر
بندر نوشهر در استان مازندران در شهرستان نوشهر قرار دارد که، بندر نوشهر یکی از مهمترین بنادر اقتصادی همچنین تجاری ایران است که سالانه حجم زیادی کالا از طریق این بندر مبادله و منتقل می‌شود. این بندر نزدیکترین بندر به پایتخت ایران (شهر تهران) است و مجهز به خطوط مستقیم هوایی است. فاصله این بندر تا تهران حدودا ۲۰۰ کیلومتر می باشد.طرح منطقه آزاد بندر نوشهر در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده است و این منطقه به ناحیه آزاد محلی قرار گرفته است.
ویژگی بندر نوشهر
- نزدیکترین بندر به مراکز تولیدی و صنعتی مهم کشور در استان تهران، استان سمنان، استان خراسان، استان مرکزی(از لحاظ جغرافیایی)
- شرایط ارسال مناسب جهت صادران مواد خوراکی به کشورهای آسیای میانه و منطقه قفقاز
- وجود باند فرودگاه مجهز جهت پروازهای داخلی در فاصله دو کیلومتری بندر
- کوتاه شدن مسیر دریائی به کشورهای اروپائی و آسیای میانه از نظر مسافت و زمان ایران تا مقصد به علت نزدیکی به مرز شمالی
- برخورداری از حدود ۳۰،۰۰۰ متر مربع انبار مسقف خالص متصل
- برخورداری از تجهیزات تخلیه و بارگیری و مخابراتی با فناوری مدرن و پیشرفته شخصی و دولتی
واردات بندر نوشهر
عمده کالاهای وارداتی بندر نوشهر عبارتند از:
- مواد شیمیایی
- مواد معدنی
- آهن‌آلات
- مصالح ساختمانی
- لوازم یدکی
- مواد نفتی
- فلزات غیر آهنی
- مصنوعات فلزی
- کاغذ و مقوا
- چوپ و تخته
- کانتینر پر
- کانتینر خالی
- لاستیک و پلاستیک
- پارچه و الیاف
- کالای متروکه و متفرقه
صادرات بندر نوشهر
- کالای تره بار
- حبوبات و خشکبار
- محصولات دامی و گیاهی
- مواد معدنی
- فلزات غیرآهنی
- کالای سوپر مارکتی
- کانتینر پر و خالی
- کالای متفرقه
بندر انزلی
بندر انزلی در استان گیلان در شهرستان بندر ازلی می باشد که، نام بندرانزلی به سبب پیشینه تاریخی آن شناخته شده می باشد که به لحاظ وجود گمرک و ارتباط بازرگانی از دیرباز نزد بازرگانان ایرانی و خارجی به دروازه اروپا آوازه داشته است و اهالی این شهر به واسطه بندری بودن(بومی و محلی)، بسیار زودتر از دیگر نقاط ایران با دستاوردهای غرب آشنا شدند. طول نوار ساحلی شهرستان بندرانزلی در شمال کشور ایران حدود۴۴ کیلومتر است.
اسکله انزلی یا به طور کلی مجتمع بندری انزلی بندرگاهی در جنوب دریای خزر واقع در شهرستان انزلی، بخش شمالی کشور ایران است. این بندرگاه دارای رتبه سوم بین بنادر کشور بعد از امام خمینی و بندر شهید رجایی (بندر عباس در جنوب ایران) از لحاظ محل تخلیه و بارگیری است؛ و تاکنون برای این مجتمع بندری نامی انتخاب نشده و نام این مجتمع بندری منسوب به شهر بندر انزلی همان نام شهر است.
بندر انزلی براساس مقدار تخلیه و بارگیری کالاها در طول سال ۹۸، نهمین بندر مهم کشور ایران و اولین بندر مهم بخش شمال ایران می‌باشد.
بندر شهید بهشتی
بندر شهید بهشتی در استان سیستان و بلوچستان در شهرستان چابهار قرار دارد که، اسکله (بندر) شهید بهشتی در چابهار و کرانه دریای عمان و اقیانوس هند واقع شده است و از اهمیت بازرگانی و راهبردی فوق‌العاده‌ای برخوردار است.
بندر شهید بهشتی در سال ۱۳۸۸، دارای مساحت کل ۲۴۰ هکتار و مساحت محوطه‌های بارانداز ۱۶ هکتار و مساحت انبارهای مسقف ۳۰ هزار متر مربع بوده است و طرح توسعه و افزایش گنجایش بارگیری آن به ویژه برای کشتی‌های اقیانوس‌پیما در دست انجام قرار گرفته است.
طرح توسعهٔ اسکله شهید بهشتی نخستین بار در سال ۱۳۵۰توسط مستشاران آمریکایی مطرح شد و به دلیل جنگ ایران و عراق و نیاز ایران به بندری امن در بیرون از خلیج فارس، توسعهٔ این بندر به سنگاپور هند محول شد و در بازرگانی ایران نقش عمده‌ای را ایفا کرد.
بندر خرمشهر
خرمشهر در استان خوزستان در شهرستان خرمشهر قرار دارد که، خرمشهر به‌جهت واقع شدن در مجاورت خلیج فارس و کشور عراق، از اهمیت استراتژیک اقتصادی، تجاری و سیاسی ویژه‌ای برخوردار است. این شهر در انتهایی‌ترین نقطه استان خوزستان قرار گرفته و اسکله‌های آن در کرانه‌های رودخانهٔ اروند رود جای گرفته‌است.
ویژگی بندر خرمشهر
- کشاورزی علی الخصوص کاشت درخت خرما و سیفی‌جات
- امور بندری، سازمان بنادر و کشتیرانی
- امور گمرگی نظیر واردات، صادرات و ترانزیت کالا
- منطقه ویژه اقتصادی بندر خرمشهر و شهرک صنعتی
- منطقه آزاد اروند برای ایجاد زمینه صادرات
- اتصال به راه‌آهن سراسری کشور
- مجاورت با فرودگاه بین‌المللی آبادان
بندر لنگه
بندر لنگه در استان هرمزگان در شهرستان بندر لنگه قرار دارد که، اتصال از سه جهت به 1.شبکه جاده‌ای کشور، 2.موقعیت مناسب قرارگیری بندر به لحاظ جغرافیایی، 3.نزدیکی به تنگه هرمز و آب‌های بین‌المللی، باعث شده تا این شهر به‌عنوان بندری تجاری در عرصه ملی و بین‌المللی مطرح باشد و به عنوان یکی از کانون‌های حمل و نقل تجارت دریایی در ساحل شمالی خلیج فارس قلمداد شود.
بندرلنگه به‌واسطه اینکه تا حدود هفتاد سال پیش مرکز عمده صید مروارید(جواهر دریایی) دنیا بوده به بندر مروارید معروف بوده‌است. همچنین بندرلنگه زمانی به‌عنوان؛ یکی از بنادر عمده ایران، بندر لنگه به عنوان عروس بنادر ایران، پررونق‌ترین شهر ساحلی ایران هم شناخته شده‌است.
بندر باهنر
بندر باهنر در استان هرمزگان در شهرستان بندر عباس قرار دارد که، بندر شهید باهنر یکی از بنادر چندمنظوره استان هرمزگان و جزو بنادر فعال و قدیمی ایران محسوب می‌شود که در شهر بندرعباس قرار دارد. این بندر سومین بندر ترانزیتی ایران و دومین بندر بزرگ استان هرمزگان است که در امور صادرات کالای غیرنفتی، حمل و نقل کالا و حمل و نقل مسافری داخلی و بین‌المللی بین کشوری فعالیت دارد.
این بندر تا پیش ایجاد مجتمع بندری شهید رجایی در همان شهر، تنها بندر اصلی بندرعباس بوده و به لحاظ این که در محدوده این شهر قرار دارد، همه‌روزه پذیرای تعداد زیادی گردشگر و مسافر بوده و حجم قابل‌توجهی از تجارت بندرعباس وابسته به فعالیت این بندر داخلی است.
بندر آبادان
بندر آبادان در استان خوزستان در شهرستان آبادان قرار دارد که، آبادان شهری در استان خوزستان و جنوب غرب کشور ایران، مرکز شهرستان آبادان و از مناطق آزاد بازرگانی (منطقه آزاد تجاری صنعتی اروند) ایران است که بر جزیره‌ای هم‌نام خود در ۵۳ کیلومتری خلیج فارس در نزدیکی با مرزهای عراق و کویت جای گرفته مختص به خود است. این شهر همچنین دارای فرودگاه و بندر است و به دلیل داشتن پالایشگاه نفت و پتروشیمی راهبردی بودن و هم‌مرزی با کشور عراق، از زمان جنگ جهانی دوم یکی از مهمترین شهرهای خاورمیانه و ایران تا به امروز بوده‌است. یکی از بزرگترین پالایشگاه‌های نفت جهان (پالایشگاه نفت آبادان) در این شهر قرار دارد. نفت از اغلب مناطق خوزستان با لوله به این شهر می‌رسد و پس از تصفیه به کل جهان صادر می‌شود. نزدیکترین شهر به آبادان ، خرمشهر است که حدود ۱۵ کیلومتر با این شهر فاصله دارد.