آشنایی با انواع ماهی های جنوب ایران
دریای جنوب به دلیل وسعت بالای خود و اتصالش به دریای عمان، به یک اکوسیستم مناسب برای پرورش انواع ماهی ها تبدیل شده است. یکی از دلایلی که منجر به محبوبیت انواع ماهی ماهی‌های جنوب ایران شده است، عدم وجود تیغ‌های ریز در آن ها می باشد. همین امر باعث افزایش خرید انواع ماهی دریا جنوب در بین مشتریان و پرورش بیشتر آن ها گردیده است. علاوه بر موارد ذکر شده آبزیان جنوب ایران سرشار از مواد معدنی می باشند، مانند کلسیم، ید، منیزیم، سلنیوم، امگا 3 و انواع ویتامین هایی نظیر ویتامین A، ویتامین B، ویتامین D، ویتامین k و می‌تواند برای وعده‌های غذایی کلیه‌ی افراد (سالمندان ، کودکان ، زنان باردار ، ورزشکاران و ..) وحتی خود کارکنان کشتیرانی یک غذای کامل و ایده آل باشد. به عبارتی کلیه گروه های سنی با انواع سلیقه ها را پوشش می دهند. در ادامه با انواع ماهی های جنوب ایران آشنا خواهید شد.
انواع ماهی های جنوب ایران
برای آشنایی با انواع ماهی های جنوب ایران با ما همراه باشید و موارد زیر را مطالعه نمایید.
-
ماهی تن (ماهی هوور)
بیشتر کنسروهای ماهی از این نوع ماهی تهیه شده بنابراین اکثر افراد به این دلیل با ماهی تن آشنا هستند. در گویش محلی این ماهی را "ماهی سهوا" نامیده و به ماهی هوور نیز معروف است. البته این جمله صحیح تر است که اینگونه بیان شود: ماهی هوور یکی از انواع ماهی هایی است که از آن کنسرو تن تهیه می گردد. برخلاف سایر ماهی ها که گوشت سفید یا روشنی دارد، گوشت ماهی تن پر خون بوده و بنابراین تیره تر است. گوشت پر خون این ماهی سرشار از گلبول قرمز و درنتیجه هموگلوبین است و مانند دیگر ماهی ها نیز سرشار امگا3 می باشد.
بنابراین گوشت این ماهی علاوه بر لذیذ بودن، مقوی نیز است زیرا علاوه بر موارد ذکر شده حاوی ویتامین B6 می باشد که تاثیر بسزایی بر خلق و خو، عملکرد مغز و بهبود آن، میزان اضطراب و استرس و تنطیم ضربان قلب دارد. علاوه بر تهیه کنسرو تن، ماهی تن یا هوور به شکل سرخ شده و یا تنوری نیز مصرف می گردد. مزه ماهی طبخ شده و تازه تهیه شده از دریا با شکل کنسرو شده آن بسیار متفاوت است. از این ماهی در جنوب کشور در قلیه نیز استفاده می گردد که بسیار خوش طعم می باشد. لازم به ذکر است که این ماهی تیغ ریز ندارد.
-
ماهی شیر
احتمالا نام این ماهی را زیاد شنیده اید. اگر مزه این ماهی را چشیده باشید بی شک می دانید که یکی از بی نظیرترین ماهی های جنوب است و اگر تا بحال امتحان نکرده اید بی شک طعم عالی را از دست داده اید. ماهی شیر یکی از انواع ماهی تن بوده که به دلیل نداشتن تیغ ریز و قالبی بودن آن بسیار پر طرفدار بوده و مجلسی می باشد. از این ماهی در پخت قلیه استفاده می گردد و به شکل سرخ شده نیز لذیذ می باشد. نام های بومی ماهی شیر عبارت است از کناد، خیاط، درک و چنعت. شکل ظاهری ماهی شیر، شبیه قباد بوده ولی کمی بزرگتر می باشد.
انواع ویتامین ها از جمله C, B12 و A در ماهی شیر یافت می شود که بسیار مغذی بوده و اگر در برنامه مادران باردار یا شیرده قرار گیرد تاثیرات مثبت بسزایی برای مادر و کودک خواهد داشت. علاوه بر ویتامین ها، مواد معدنی مانند فسفر، ید و کلسیم نیز دارد. مجموع این مواد مغذی منجر به مفید بودن ماهی شیر شده و از طرفی می توانید در کاهش ابتات به سرطان و مبارزه با رادیکال های آزاد به فرد کمک کند.
-
ماهی حلوا سفید
ماهی حلوا سفید یا زبیدی که در گویش محلی استان خوزستان از آن یاد می شود، یکی از لذیذترین و پرطرفدارترین انواع ماهی های جنوب ایران است که به شما پیشنهاد می کنیم که حتما یکبار امتحان کنید. این ماهی استخوانی است، اما به راحتی از گوشت ماهی جدا می‌شود. ماهی حلوا سفید سرشار از کلسترول، ویتامین ها، پروتئین ها و امگا3 می باشد که ارزش غذایی آن را بالا برده است. این ماهی یرای مواردی همچون کمک به بیماری های گوارشی، هضم بهتر غذا و بهبود عملکرد بدن مفید می باشد. این ماهی بیشتر به شکل سرخ شده مصرف می گردد و شکم پر.
-
ماهی حلوا سیاه
برخلاف ظاهر سیاه و نامطلوب، گوشت این ماهی سفید و خوشمزه می باشد. شاید بد نباشد که یکبار امتحان کنید و طرفدار همیشگی آن شوید. گوشت این ماهی به لطافت ماهی حلوا سفید نیست اما به همان خوشمزگی است. مواد مغذی موجود در این ماهی مشابه حلوا سفید می باشد و برای سیستم عصبی مفید است (کلسترول، ویتامین های A و D و B12، پروتئین ها و امگا3).
-
ماهی راشگو
ماهی راشگو ملقب به آهوی دریا، زیباترین نوع آبزیان در آب های جنوب کشور است. گوشت این ماهی بسیار لذیذ و خوشمزه بوده که از دلایل پرطرفدار بود آن است. راشگو، راژگو و طاهر از نام های بومی یا محلی آن است که در بنادر جنوب ایران با این اسامی شناخته می شود. گوشت ترد و لذیذ این ماهی به گونه ایست که می توانید آن را به صورت سرخ شده، کبابی، شکم پر و ته چین بندری تهیه کنید و نوش جان فرمایید. ماهی راشگو سرشار از امگا3 و پروتئین می باشد و به کاهش استرس کمک می کند.
-
میش ماهی
یکی از بزرگترین ماهی های دریای جنوب کشور و کمیاب، ماهی میش است. این ماهی در گویش محلی ماهی کر نامیده می شود. مصرف میش ماهی به دلیل املاح فراوان مانند فلوئور و انواع پروتئینی که در گوشت خود دارد، برای بدن بسیار مفید بوده و به سلامت، استحکام دندان ها و پیشگیری از پوسیدگی دندان شما کمک می نماید. تیغ میش ماهی بسیار کم بوده و گوشت آن فیله مانند است. طبخ این ماهی به شکل کبابی و سرخ شده پیشنهاد می شود.
-
ماهی سرخو
همانطور که از نام آن پیداست، ماهی سرخو با بدن قرمز رنگش شناخته می شود. البته برخی از گونه های ماهی سرخو بدنی به رنگ قهوه ای دارند. طعم گوشت ماهی سرخو بی نظیر و منحصر به فرد بوده و به اندازه ای خوش‌خوراک است که طرفداران بسیار زیادی دارد و متناسب با هز ذائقه ای می باشد. ماهی سرخو سرشار از ویتامین‌های مختلف از جمله ویتامین B12 و B6 است. از طرف دیگر املاح مفیدی مثل فسفر و پتاسیم در گوشتش وجود دارد که با کاهش سطح هموسیستئین، منجر به کاهش خطر پارگی عروق خونی شما می گردد. این ماهی منبع غنی امگا3 بوده و به کاهش سطح کلسترول خون کمک می نماید. از سمت دیگر ماهی سرخود با دارا بودن آمینو اسیدی به نام تریپتوفان سطح خلق و خوی شما را بهبود می بخشد و با سلنیوم موجو در گوشتش به تقویت سیستم ایمنی بدن و افزایش باروری کمک می نماید. طبخ این ماهی به صورت سرخ شده و کبابی است.
-
ماهی هامور
گوشت این ماهی، سفت و در عین حال لذیذ و خوش طعم می باشد و در گویش بومی به نام ماهی حمور شناسایی می گردد. گوشت این ماهی نیز همانند سایر ماهی ها، دارای فسفر به مقدار کافی و میزان زیادی پروتئین و ویتامین است که نیاز ضروری و روزانه بدن را رفع می نماید. ماهی هامور به شکل کبابی و قلیه ماهی مصرف می شود. گوشت سفت هامور پس از طبخ، کمی نرم تر شده و به رنگ سفید در می‌آید. یکی از دلایلی که در جنوب کشور از این ماهی در قلیه استفاده می کنند این است که لعاب خوبی داشته و گوشتش در خورشت، خرد نمی شود. ماهی هامور انواع مختلفی گونه مانند خال نارنجی، خاکی، مالاباری و سفید دارد که نوع هامور سفید از بقیه مرغوب تر و گران قیمت تر است.
-
ماهی قباد
ماهی قباد در دسته ماهی تن قرار دارد و دارای گوشتی نرم، سفید، خوش پخت و لذیذ می باشد که از دلایل محبوب بود آن در جنوب کشور می باشد. این ماهی خارهای ریز نداشته و گوشتی سرشار از چربی طبیعی دارد. این ماهی مانند سایرین، بسیار مقوی بوده و سرشار از انواع پروتئین ها، ویتامین ها و مواد معدنی می باشد. ظاهر این ماهی مانند ماهی شیر است.
سایر ماهی های جنوب ایران
- ماهی سنگسر
- ماهی شانک
- ماهی کفشک
- ماهی سکولا
جمع بندی
طبق مطالب عنوان شده، به دلیل این که آبزیان دریای جنوب کم تیغ و بدون استخوان بوده و گوشت لذیذ و نرمی دارند، مصارف متعددی داشته و به صورت های گوناگونی طبخ می شوند. در بیشتر رستوران ها از فیله های انواع ماهی های جنوب ایران، برای طبخ انواع غذاهای لوکس و گران قیمت استفاده می‌شود. دلیل توصیه‌ی پزشکان به خرید و استفاده از محصولات دریایی و گنجاندن آن ها در برنامه تغذیه ای خود به ویژه مادران شیرده و باردار و افراد سالمند، به علت تغذیه مناسب ماهی های جنوب از جانوران ریز جثه‌ی دریا است. به همین علت است که این ماهی ها همگی سرشار از اسیدچرب طبیعی امگا3 و اغلب ویتامین ها، پروتئین ها و املاح معدنی مفید برای بدن می باشند.