گیربکس های دریایی
سامانه انتقال قدرت یا گیربکس در شناورها و کشتی ها و قایق های تندرو، یدک کش و اقیانوس پیما، پس از موتور به عنوان مهم ترین قسمت سامانه حرکتی به حساب می آید. چرا که وظیفه آن، همانگونه که از نام اش پیداست، انتقال قدرت و انرژی از موتور به پروانه جهت حرکت شناور است. این قسمت از سامانه، از جعبه دنده تا قبل از پروانه را در بر می گیرد و به دلیل اهمیت و موقعیت آن، از قسمت های مختلفی تشکیل شده است.بسته به اینکه سامانه حرکتی شناور یا کشتی یا یدک کش از نوع داخلی و یا خارجی باشد، نوع آن متفاوت است.
برای سامانه خارجی، معمولا موتور و سامانه انتقال قدرت و پروانه با هم یک مجموعه یکپارچه و واحد را تشکیل می دهند. ولی برای سامانه حرکتی داخلی، معمولا این قسمت ها به صورت جدای از هم و تفکیک شده روی شناور نصب می گردند. برای مثال سامانه انتقال قدرت در شناورها معمولا از سه قسمت اصلی تشکیل شده است:
سامانه مبدل دور یا گیربکس، محور پروانه یا محور انتقال قدرت و مجرای پاشنه که در ادامه توضیح داده می شود.
قسمت اول گیربکس: از مهم ترین وظایف گیربکس های دریایی علاوه بر انتقال انرژی به محور پروانه، می توان از تغییر جهت و کنترل دور نیز نام برد. عموماً در موتور های با دور متوسط و یا دور بالا، گیربکس بایستی استفاده می شود، ولی در موتورهایی با دور پایین به دلیل اینکه راندمان حرکتی شناور افزایش یافته و دور موتور پایین است، محور حرکت مستقیم به خروجی موتور وصل می شود و گیربکس نخواهیم داشت.
گیربکس های دریایی و شناورها، با پیشرفت تکنولوژی و تنوع مختلف شناورها و کشتی ها، در نمونه های مختلف، رشد و توسعه زیادی یافته اند.
