حمل دریایی
حمل دریایی، به مجموعه فرایندی گفته میشود که کالا یا مسافران را از طریق راه های آبی از یک بندر به کشور بندر منتقل میکند. این انتقال با استفاده از کشتی ها و ناو های دریایی و دیگر وسایل حمل و نقل دریایی صورت میگیرد. این روش انتقال از گذشته تا به امروز مورد استفاده قرار گرفته است و با وجود آن، امکان انتقال کالا در سطح بین المللی وجود دارد.
حمل و نقل کشتیرانی مزایای زیادی برای تولیدکنندگان دارد، مسیرهای دریایی باعث شده است که حمل و نقل محموله های بزرگ از یک سر جهان به آن سر جهان ایمن و کارآمد باشد. این روش حمل و نقل یکی از مقرون به صرفه ترین راه ها برای جا به جایی کالا است همچنین تجارت جهانی به حمل و نقل دریایی و کشتیرانی اقیانوسی وابسته است. اگر علاقه مند به کسب اطلاعات بیشتر در مورد نحوه عملکرد صنعت حمل و نقل هستید، این مقاله شما را از طریق فرآیندهای مربوط به جا به جایی دریایی و جابجایی محصول از یک کشور به کشور دیگر راهنمایی می کند.
حمل دریایی چیست؟
حمل دریایی به زبان ساده یعنی زمانی که یک کالا یا مسافر از مکانی به مکان دیگری با استفاده از دریا و کشتی انتقال پیدا کند حمل بار دریایی بار صورت گرفته است.
جا به جایی دریایی روشی است که محموله های کانتینری بارگیری میشود و روی کشتی ها از طریق دریا و اقیانوس حمل می شود. اصطلاح "حمل و نقل دریایی" اغلب برای حمل اقیانوسی محموله های سنگین استفاده می شود. برخی شرکت ها مثل سازمان جهانی تجارت (WTO) و سازمان بین المللی خدمات دریایی (IMO) نقش بسزایی در مدیریت و راحت کردن حمل و تقل دریایی دارند. برخی مزایای حمل آبی مثل هزینه بسیار پایین، امنیت بیشتر و حمل بارهای سنگبن باعث شده است که 90 درصد حمل و نقل کالا ها از این روش انجام شود.
تاریخچه حمل دریایی
حمل و نقل دریایی یکی از قدیمی‌ترین و مهمترین روش‌های حمل و نقل است که از هزاران سال پیش تاکنون در سراسر جهان مورد استفاده قرار میگیرد. این روش، نقش بزرگی در تجارت بین‌المللی، تبادل فرهنگی و توسعه اقتصادی جوامع داشته است
همانطور که گفته شد، باربری دریایی به عنوان یک روش حمل و نقل آبی، از زمان‌های بسیار قدیمی آغاز شد. اولین ساخته از جنس چوب بوده و در دریا ها از آن استفاده میشد و همچنبن حمل و نقل کالا و انسان را انجام میداد. در دوران باستان، تجارت دریایی رشد قابل توجهی کرد. سواحل مدیترانه، خلیج فارس، دریایی عرب و دریایی خزر از محورهای اصلی تجارت دریایی بودند. در این دوره، فنون ساخت کشتی ها پیشرفت کرد و تجارت بین امپراطوری‌ها و سرزمین‌ها گسترده تر انجام میشد. در دوره کشف و استعمار، کشورهای اروپایی به ویژه پرتغال، اسپانیا، انگلیس و هلند، به دنبال کشف مسیرهای دریایی جدید بودند. با شروع دوره انقلاب صنعتی، توانایی ساخت کشتی هایی با بهرمندی از موتور بخار در حمل اقیانوسی ممکن شد. این پیشرفت‌ها منجر به سرعت بیشتر، ظرفیت باربری بالاتر و افزایش کارایی در حمل بار دریایی گردید. در قرن بیستم، حمل و نقل بارها با روش کانتینری، طرفداران خود را پیدا کرد. این روش، نقش بزرگی در تجارت بین‌المللی، تبادل فرهنگی و توسعه اقتصادی جوامع از دیرباز تاکنون داشته است.
انواع حمل دریایی
جا به جایی دریایی از چند روش مختلف انجام میشود که برخی از مهمترین های آنها ذکر شده است:
- کانتینری: این نوع روش حمل بار دریایی جزو متداول ترین روش ها است، کالا ها در درون کانتینر ها قرار میگیرد و بر روی کشتی میروند.
- بالک: در این روش کالاها بدون کانتیر روی کشتی قرار میگیرد و معمولا برای حمل و نقل بارهای سنگین استفاده میشود.
- مختلط: در این نوع روش هم از جا به جایی راهی و هم دریایی استفاده میشود. برای مثال ابتدا کالا ها با کامیون به بندر انتقال پیدا میکند و سپس با کشتی از راه دریایی به مقصد خود میرسد.
- رورو: کشتی هایی وجود دارد به اسم RO-RO که کالا ها با این کشتی ها جا به جا میشود. در این نوع، کالا ها به وسیله خودرو یا کامیون در کشتی قرار میگیرند و به مقصد میرسند.
- تانکری: برای جا به جایی مایعاتی مثل نفت، گاز مایع و موتد شیمیایی از این روش استفاده میشود.
- کراس استافینگ: یکی از پر کاربردترین روش ها کراس استافینگ است. در این روش کانتینر های حامل بار از کشتی به کشتی دیگر انتقال پیدا میکند. یا اینکه بارها از یک کانتینر به کانتینر دیگر انتقال پیدا میکند.
انواع وسیله های جا به جایی دریایی
- کشتی های تانکر
- تانکر های نفتی
- تانکر های شیمیایی
- تانکر های گازی
- کشتی ها کانتنری
- کشتی های فله بر
هزینه حمل دریایی
هزینه جا به جایی دریایی شما بستگی به خریدار یا فروشنده دارد. هزینه حمل بار دریایی با میزان مسئولیتی که هر طرف عهده می گیرد رابطه مستقیم دارد. اگر قرار است کالا درب کارخانه یا انبار شما تحویل داده شود، هزینه آن بالاتر خواهد بود. اگر کالا بیمه باشد، باید هزینه بیمه را نیز پرداخت کنید. برخی از متغیرهای دیگر که بر هزینه تأثیر می گذارند عبارتند از قیمت سوخت، نوع کالا، وزن و حجم کالا، مسافت و نرخ ارز که به طور مکرر در نوسان است.
اما به طور کلی هزینه های حمل اقیانوسی به دو دسته ی هزینه های ثابت و متغیر تقسیم میشود: هزینه های ثابت مثل هزینه اجاره کشتی، هزینه کادر کشتی و نگهداری محموله. هزینه های متغیر مثل هزینه های بارگیری و تخلیه بار، بیمه کشتی و کالا های آن و هزینه سوخت.
نحوه محاسبه هزینه حمل بار با کشتی
هنگام حمل کالا یا واردات کالا از خارج، تعرفه ها و هزینه های زیادی باید در نظر گرفته شود که البته بستگی به توافق تامین کننده و دریافت کننده کالا دارد. برای تخمین هزینه های حمل دریایی باید هزینه های مختلف را اندازه گیری کرد و تا مسئولیت هر طرف قرارداد مشخص بشود. هزینه ها شامل، اما محدود به موارد زیر نیست:
- هزینه های LCL یا FCL
- حمل و نقل به بندر و محل بارگیری
- اظهارنامه گمرکی صادراتی
- بارگیری هزینه های بندری
- هزینه حمل و نقل اقیانوس
- بیمه
- هزینه های بندر مقصد
- ترخیص کالا از گمرک وارداتی
- حقوق گمرکی/مالیات
- حمل و نقل از بندر مقصد
- هزینه مربوط به گمرک کشور مقصد
- هزینه حمل و نقل بندر مقصد/ترمینال
- هزینه خدمات نماینده مقصد
حمل و نقل اقیانوسی کالا همچنین به بارنامه (BL) نیاز دارد. بارنامه می تواند به عنوان رسید بارگیری کالا، شکلی از قرارداد برای نشان دادن اینکه کالا در حال حمل است و سندی برای عنوان کالا عمل کند و در محاسبه ارزش کالاهای حمل شده و برآورد هزینه نهایی حمل اقیانوسی ، استفاده شود.
مزایا و معایب حمل دریایی
در هر جا و موقعیتی که مزایایی وجود دارد، معایبی نیز قطعا وجود دارد. در اینجا برخی از مزایا و معایب حمل اقیانوسی آورده شده است:
مزایای حمل بار دریایی
- مقرون به صرفه
در مقایسه با سایر روش های حمل و نقل، جا به جایی دریایی و بارفله مقرون به صرفه ترین و ارزان ترین گزینه موجود برای مشاغل است. هزینه حمل و نقل اقیانوسی چهار تا شش برابر کمتر از حمل و نقل هوایی از زمان مالیات است و مالیات بر ارزش افزوده برای حمل و نقل دریایی ارزانتر از هوایی است. یک کشتی حمل و نقل، مقادیر بسیار بالا و غیرقابل تصور کالا را در یک حرکت حمل می کند که آن را برای همه افراد دخیل در تجارت، ارزان تر می کند.
- بهترین راه حل برای محموله های سنگین و حجیم
محموله های سنگین یا حجیم مانند وسایل نقلیه بزرگ، ماشین آلات، قطعات صنعتی، مصالح ساختمانی و غیره را می توان به راحتی از طریق حمل دریایی جابجا کرد که در مورد حمل و نقل هوایی این قضیه صدق نمی کند. شما نمی توانید محموله های سنگین و حجیم را در هواپیما حمل کنید، در حالی که کشتی ها می توانند انواع اقلام سنگین را حمل کنند.
- ایمنی
کشتی ها می توانند بارهای خطرناک را بدون هیچ مشکلی حمل کنند. خدمه کشتی های حمل دریایی در جابجایی این نوع بارها به خوبی آموزش دیده اند و مقرراتی برای ایمنی بیشتر محموله کشتی و محیط زیست دارند. کانتینرها به خوبی بسته بندی شده اند و همچنین خدمه کشتی دائم درحال بازدید از کانتینر ها هستند.
- سازگار با محیط زیست
حمل دریایی دریایی تولید کربن بسیار ناچیزی را به همراه دارد، زیرا آنها سوخت کمتری نسبت به سایر روش های حمل و نقل مصرف می کنند، که باعث می شود نسبت به سایر روش های حمل و نقل بسیار سازگارتر با محیط زیست باشد.
معایب حمل بار دریایی
- زمان بر
حمل دریایی کالا یک روش های جا به جایی است که بسیار زمانبر است. برای کالاهایی که کوچکتر و مهمتر هستند، جا به جایی دریایی به وضوح یک روش ایده آل برای حمل و نقل نیست، زیرا ممکن است روزها، هفته ها یا حتی ماه ها طول بکشد تا کالا تحویل داده شود.
- احتمال آسیب بیشتر
از آنجایی که زمان زیادی از حمل تا تحویل طول می کشد، خطرات مرتبط با حمل دریایی بار نیز بیشتر است. ممکن است تاخیرهای قابل توجهی وجود داشته باشد و آب و هوای بد می تواند باعث آسیب یا از بین رفتن محموله شود.
- راه ارتباطی محدود
برخی از نقاط جهان ممکن است پایانه های کشتیرانی و بندر نداشته باشند و کشتی هایی که کانتینر جا به جا میکنند را دریافت نکنند. کمبود امکانات می تواند به شدت بر تحویل کالا تأثیر بگذارد.
اصطلاحات حمل دریایی
در دنیای حمل اقیانوسی اصطلاحات بسیار زیادی وجود دارد که معنی آنها را نمیدانیم. اطلاحاتی که در مواقعی به کشتی ها، گیرنده ها و متصدی ها مربوط میشود. در ادامه به برخی از مهمترین های آنها میپردازیم:
- بارنامه (Bill Of Lading): بارنامه سندی است که بین فرستنده و شرکت حمل و نقل دریایی قوانین و مقررات جا به جایی دریایی را تنظیم میکند. برخی از قوانین مثل: جزئیات محموله، وزن محموله، فرستنده و گیرنده.
- دموراژ (Demurrage): در واقع دموراژ زمانی اتفاق می افتد که اختلالی در زمانبندی بارگیری از طرف فرستنده یا گیرنده ایجاد شود که جریمه ای برای آن در نظر گرفته میشود.
- دیسپچ (Dispatch): برعکس دموراژ، وقتی که بارگیری سریع تر از زمانبندی موعود انجام میشود پاداشی در نظر گرفته میشود که به آن دیسپچ میگویند.
- سی اند اف (C&F): سی اند اف مخفف کلمه (Cost and Freight) است که به معنی هزینه کرایه حمل است. در این نوع فرایند هزینه حمل و نقل کالا تا مقصد به عهده خریدار است.
- کنوانسیون های بین المللی: به معنی قوانین بین المللی است که برای حمل و نقل وضع شده است.
- سیف (CIF): سیف مخفف کلمه (Cost insurance and freight) به معنی هزینه بیمه و کرایه حمل است.
- فوب (FOB): فوب مخفف کلمه (Free On Board) یعنی تحویل بار به فروشنده روی عرشه کشتی. یک نکته حائز اهیمت است، اینکه اگر باری روی عرشه کشتی به خریدار تحویل داده شود شرکت حمل مسئولیتی در قبال آن ندارد.
شرکت های حمل دریایی
حمل و نقل دریایی تنها یک چرخ دنده درون ماشین است که یک شبکه زنجیره تامین را تشکیل می دهد.
حمل بار دریایی با واسطه گری شرکت جا به جایی دریایی انجام می شود. این شرکت ها به عنوان شخص ثالث درگیر می شوند و کالاهای شما را تحویل می گیرند، سازماندهی کرده و تحویل می دهند. در کل این فرآیند - چند نکته قابل توجه برای به خاطر سپردن وجود دارد. برخی از اینکوترم ها که اغلب استفاده می شوند عبارتند از:
FOB (Free On Board)
توافق نامه FOB به این معنی است که هر دو طرف (شما و حمل کننده بار) مسئولیت فرآیند تحویل را به اشتراک می گذارند. فورواردرها تعهداتی را بر عهده می گیرند که مطمئن شوند کالاهایشان بسته بندی و برچسب مناسبی دارند. این اتفاق قبل از بارگیری محموله در کشتی حمل دریای رخ می دهد. پس از رسیدن به محل شما، مال شما می شود. با این حال، این انتقال تنها پس از انجام تمام اقدامات لازم توسط هر یک از طرفین مطابق با مقررات تعیین شده در طول مذاکره قرارداد انجام می شود - هیچ خطری وجود ندارد.
EXW (Ex Works)
با قرارداد EXW، اکثریت مسئولیت بر عهده شماست. شما مسئول تحویل گرفتن کالاها در محل حمل و نقل آنها و حمل آنها به مقصد نهایی هستید - این به این معنی است که در صورت لزوم با شرکت های حمل و نقل در مسیر خود بررسی کنید!
DDP (Delivered Duty Paid)
DDP یک راه عالی برای تحویل اقلام خود با دردسر حداقل است. حمل و نقل بار تمام مسئولیت را بر عهده می گیرند، در حالی که شما (فرستنده) فقط هزینه حمل و نقل آنها را تحت پوشش این برنامه قرار می دهید - تقریباً فروش آسان را تضمین می کند!
شرایط حمل دریایی
معمولاً اکثر کالاها را می توان با استفاده از حمل و نقل اقیانوسی کشتی فله بر حمل کرد. اما با این وجود، باید با فورواردر یا نماینده حمل و نقل خود مشورت و تأیید کنید. اگر وزن کالای شما بیش از 100 کیلوگرم است، باید حمل و نقل دریایی را انتخاب کنید. به خاطر داشته باشید که محدودیت هایی برای حمل و نقل برخی از کالاها از طریق حمل دریایی وجود دارد. کالاهایی که خطرناک، فاسد شدنی و حساس هستند باید از طریق کانتینرهای مخصوصی که برای حمل این نوع کالاها طراحی شده اند حمل شوند. مطمئن شوید که نمایندگان حمل و نقل شما می دانند که شما چه چیزی را حمل می کنید.
حمل و نقل دریایی چقدر طول می کشد؟
در شرایط ایده آل، بسته به مسافت و عوامل دیگر، حمل بار دریایی می تواند از 1 تا 8 هفته طول بکشد. اما با این حال، عوامل زیادی وجود دارد که بر زمان صرف شده برای تحویل محموله از طریق حمل و نقل تأثیر می گذارد. با عبور از گمرک در هر دو بندر، آب و هوا در طول ترانزیت بر زمان مورد نیاز برای جابجایی کالا از طریق دریا تأثیر می گذارد.
مکان یک عامل مهم در زمان حمل اقیانوسی است زیرا برخی از مکان ها نسبت به مکان های دیگر دور هستند. عوامل دیگر عبارتند از نوع کالا، مدارک مورد نیاز، آب و هوا و حامل. همچنین ممکن است تاخیرهای اضافی و غیرمنتظره ای در طول فرآیند وجود داشته باشد. اگر قصد دارید کالاهای خود را برای تعطیلات یا فصل فروش خاص ارسال کنید، مطمئن شوید که حداقل یک هفته زمان را در هر دو انتهای فرآیند اضافه کرده اید تا ایمن باشد.
حمل دریایی از چین به ایران
در ایران بیشتر شرکت ها و بازرگانان تمایل دارند کالا های خود را از طریق بندرهای چین وارد ایران کنند به دلیل اینکه قوانین کشور چین در مورد حمل بار دریایی راحت تر از دیگر کشور ها است به همیت دلیل هزینه کمتری هم دارد.
در نهایت شما باید بهترین مسیر را برای محموله خود انتخاب کنید و وقتی صحبت از حمل و نقل دریایی به میان می‌آید، نیاز به جستجوی بیشتر برای یافتن شرکت حمل دریایی کالا معتبر در ایران ندارید، چرا که گروه کشتی داران می‌تواند در هر مرحله از حمل دریایی کالا، بسته‌بندی و تحویل کالای شما از چین به ایران و بالعکس، بهترین عملکرد را با هماهنگی دقیق به بهترین روش انجام دهد.
حمل و نقل دریایی از دبی به ایران
از سال های گذشته تا کنون، کشور امارات متحده عربی خصوصاً شهر دبی، به عنوان یکی از اصلی‌ترین گزینه‌های بازرگانان ایرانی در زمینه‌ی ترانزیت، واردات و ترخیص و بطور کلی حمل کالا به ایران بوده و یکی از اصلی ترین مبدأ واردات و یا مقصد صادرات کالاها به ایران می باشد. در واقع واردات و حمل بار از دبی توانسته شرایط مناسبی را جهت واردات دریایی کالا به ایران به وجود آورد. نزدیکی مسافت، حضور نمایندگی اکثریت شرکت‌های بین‌المللی، سرعت در انجام پروسه‌های گمرکی، قدرت انتخاب فوق العاده بالا، تعرفه های پایین گمرکی و ... از جمله دلایلی هستند که تجار ایرانی را مشتاق به برقراری روابط تجاری و حمل اقیانوسی از دبی به ایران و انجام واردات گسترده نموده است.
نقش حمل بار دریایی در تجارت
حمل دریایی یک روش حمل و نقل است که توسط مشاغل برای حمل و نقل حجم بالای کالا به خارج از کشور از طریق دریا با استفاده از کشتی های باری استفاده می شود. از آنجایی که مقرون به صرفه است، اکثر کسب و کارها ترجیح می دهند از این روش حمل و نقل استفاده کنند، زمانی که مجبور به جابجایی مقدار زیادی کالا هستند.
حمل بار دریایی از روش های سنتی حمل و نقل کالا متمایز است زیرا محموله های بزرگ کالا یا ماشین آلات سنگین به طور ایده آل از این طریق حمل می شود. در حمل و نقل دریایی، کالاها در کانتینر و جعبه های فلزی و چوبی بزرگ حمل می‌شوند (اگر به بندر دریایی رفته‌اید، احتمالاً یکی را دیده‌اید). محدودیت های کمتری برای حمل دریایی وجود دارد و همچنین این روش برای حمل و نقل چندین کالای حیاتی به طور همزمان برای یک کشور مانند نفت، تجهیزات دفاعی و هواپیما قابل استفاده است. مانند سایر روش های حمل و نقل، حمل دریایی کالا نیز شامل فروشنده (تولید کننده)، خریدار، حامل های اقیانوسی، حمل و نقل کالا، کارگزاری، اداره بندر و ارائه دهندگان بیمه می شود.
شرکت های حمل و نقل بین المللی
حمل و نقل بین المللی دریایی در اصطلاح عامیانه توسط افرادی استفاده می شود که قصد واردات و صادرات کالا از و به کشورهای دیگر در سراسر جهان را دارند. برای استفاده از جا به جایی دریایی باید محموله های سنگین حمل کنید، حمل دریایی کالا تنها راه ایده آل برای بارهای سنگین کالا است زیرا برای کالاهای کوچک وقت گیر و ناایمن است.
حمل و نقل دریایی از بندر عباس
تجارت با کشورهای حوزه خلیج فارس و دریای عمان که به آب‌های آزاد دسترسی دارند، همواره مورد توجه بازرگانان ایرانی است. عمان یکی از کشورهای ثروتمند حاشیه دریای عمان است که با ایران تبادل کالایی بسیاری دارد. حمل و نقل کالا بین این دو کشور، معمولا از بندر عباس به مسقط (پایتخت کشور عمان) یا به بندر «خصب» انجام میشود. همچنین بندرعباس یکی از کلیدی ترین بنادر ایران برای انجام امور تجارت دریایی و حمل اقیانوسی کالاها از ایران به قاره های دیگر است و به همین دلیل، یافتن و همکاری با شرکت حمل اقیانوسی کالا در بندرعباس که مطمئن و دقیق باشد، حائز اهمیت است.
حمل دریایی مواد پتروشیمی
حمل دریایی نفت و فرآورده های آن نزدیک به یک سوم تجارت دریایی جهانی را تشکیل می دهد. ظرفیت ناوگان نفتکش های جهان، کشتی هایی که فرآورده های نفتی را حمل می کنند، از سال 2000 تا کنون 73 درصد افزایش یافته است. آنها خطوط کشتیرانی بزرگ جهان را طی می کنند و از مکان های استراتژیک مانند تنگه هرمز، تنگه مالاکا، کانال سوئز و پاناما عبور می کنند.
مقادیر زیادی نفت خام و فرآورده های نفتی تصفیه شده با کشتی بین سایت های تولید، پالایشگاه ها و نقاط مصرف حمل می شود. برای سال‌های متمادی، محموله‌های نفتی حدود 30 درصد از تجارت دریایی جهانی را تشکیل می‌دهند. بر اساس گزارش کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد (UNCTAD)، محموله‌های نفت خام در سال 2012 در مجموع 1.78 میلیارد تن بوده، در حالی که محموله‌های محصولات تصفیه شده و پتروشیمی به 1.05 میلیارد تن رسید.
نفت خام همچنان سهم اصلی تجارت دریایی را به خود اختصاص می دهد، اما محموله های محصولات پالایش شده در سال های اخیر به طور پیوسته در حال افزایش بوده است. در حالی که حجم نفت خام از سال 2006 عملا ثابت مانده است، اما میزان محصولات پالایش شده پتروشیمی و گاز 15 درصد افزایش یافته است. این روند در طول دهه اخیر در نتیجه تغییرات عمیق در صنعت پالایش، از جمله ساخت پالایشگاه های بزرگ در کشورهای تولید کننده نفت (به ویژه در منطقه خلیج فارس)، توسعه ظرفیت های صادراتی جدید در ایالات متحده و رشد تقاضا در بازارهای نوظهور موقعیت غالب نفت را تضعیف و حمل دریای مواد پتروشیمی را مرسوم نموده است.
حمل دریایی مواد پتروشیمی چیست؟
حمل و نقل سوخت و فراورده های سوختی که به آن مواد پتروشیمی نیز می گویند، در جهان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است چرا که تمامی کشورها از فراورده های سوختی برخوردار نیستند و می بایست سوخت خود را از دیگر کشورها تامین کنند. علاوه بر این، جابجایی و حمل و نقل پتروشیمی نیز دارای تشریفات خاص خود می باشد که می بایست همگی رعایت گردد. حمل این محصولات خاص به دلیل سختی های خاص خود از هر طریقی ممکن نیست و ریسک های مختص خود را دارد؛ اما رایج ترین روش، حمل و نقل دریایی مواد پتروشیمی در محفظه های مخصوص است تا میزان خطرات زیست و اتفاقات ناشی در عین حمل را به حداقل برساند.
محصولات پتروشیمی از جمله محصولات مهمی هستند که به دلیل جغرافیایی و دارا بودن مناطق متعدد نفت خیز در ایران، درآمدهای نفتی بسیاری را برای کشور ما داشته است. حمل محموله های پتروشیمی و وجود مشتریان بالقوه در جهان برای حمل و نقل پتروشیمی، نیاز به تولید و ارسال آن را پراهمیت کرده است. این کار در اکثر بنادر جنوبی کشور صورت می پذیرد و حمل و نقل پتروشیمی از طریق دریا انجام می گردد.
حمل و نقل مواد پتروشیمی
80 درصد سوخت های حمل و نقل امروزه از نفت حاصل می شود که شامل بنزین، گازوئیل، دیزل، گاز مایع، سوخت موشک و سوخت وسایل حمل دریایی می باشد که همگی با نام حمل و نقل پتروشیمی شناخته می شود. راه های مختلفی وجود دارد که می توان در مقیاس بزرگ نفت و سایر مشتقات آن را بتوان به سراسر جهان جابجا کرد. اما هریک از این روش های حمل و نقل دارای مزایا و معایب خاص خود می باشند که می بایست مورد بررسی قرار بگیرند.
امروزه بسیاری از محموله‌های پتروشیمی با استفاده از کشتی‌ها به کشور دیگر منتقل می‌شوند، به این دلیل که راه دریایی در بعضی موارد به کشورهای دیگر نزدیک‌تر از راه زمینی است. راه دریایی یکی از پراستفاده‌ترین روش‌های حمل مواد پتروشیمی محسوب میشود.
حمل و نقل مواد پتروشیمی تحت نظارت و مقررات سختی انجام میشود تا از حوادث و آسیب‌های ناشی از حمل مواد خطرناک جلوگیری شود. این مقررات معمولاً شامل مواردی مانند بسته‌بندی مناسب، برچسب‌گذاری، آموزش و تعلیم رانندگان و کارگران حمل و نقل، تجهیزات ایمنی، روش‌های اضطراری، و اطلاع‌رسانی به مراجعین اضطراری می‌شوند. در ادامه، تعدادی از مهمترین استانداردهای حمل و نقل مواد پتروشیمی آورده شده است و قابل ذکر است که استانداردها و مقررات ممکن است در هر کشور متفاوت باشند و باید به مقررات محلی و بین‌المللی مرتبط با حمل و نقل مواد در منطقه خود توجه داشته باشید و رعایت نمایید:
IMDG Code
این کد توسط سازمان جهانی دریانوردی (IMO) تنظیم شده است و برای حمل و نقل به صورت دریایی به کار می‌رود. این کد شماره گذاری، بسته‌بندی، و ایمنی حمل و نقل مواد خطرناک را مشخص میکند.
ADR
این توافقی بین‌المللی است که توسط اتحادیه اروپا برای حمل و نقل مواد خطرناک به صورت جاده‌ای تنظیم شده است.
IATA Dangerous Goods Regulations
این استاندارد توسط انجمن حمل و نقل هوایی بین‌المللی (IATA) برای حمل و نقل مواد به صورت هوایی تنظیم میشود. این استاندارد بسته‌بندی، برچسب‌گذاری، و مقررات ایمنی حمل و نقل هوایی را مشخص میکند.
CFR
این مجموعه مقررات توسط دولت ایالات متحده آمریکا برای ارسال مواد پتروشیمی به صورت جاده‌ای و ریلی تنظیم شده است که شامل مقررات ایمنی، بسته‌بندی، برچسب‌گذاری و موارد دیگر مرتبط با حمل و نقل مواد خطرناک است.
مراحل ترخیص بار دریایی چگونه است؟
ترخیص بار دریایی فرآیندی پیچیده اما ضروری برای واردات و صادرات کالا از طریق کشتی است. با توجه به حجم بالای تجارت دریایی در ایران، آشنایی با مراحل و تشریفات گمرکی برای هر تاجر و بازرگانی حائز اهمیت است. این راهنمای گام به گام به شما کمک میکند تا بار خود را به طور کارآمد و بدون مشکل از گمرک ترخیص کنید.
مراحل ترخیص بار دریایی:
- ارائه اسناد
در اولین قدم، شما یا نماینده قانونی‌تان باید تمامی اسناد و مدارک لازم را به گمرک ارائه دهید. این اسناد شامل مواردی مانند:
- قبض بار (Bill of Lading)
- فاکتور (Invoice)
- گواهی مبدا (Certificate of Origin)
- لیست عدل بندی (Packing List)
سایر اسناد و مدارک مورد نیاز (بسته به نوع کالا و مقررات گمرکی)
1. ارزیابی کالا
پس از ارائه اسناد، کالا توسط کارشناسان گمرک از نظر ارزش، تعرفه گمرکی و سایر مقررات مربوطه مورد ارزیابی قرار میگیرد.
2. پرداخت حقوق گمرکی و عوارض
پس از تعیین تعرفه و ارزش کالا، شما موظف به پرداخت کلیه حقوق گمرکی، عوارض و سایر وجوه مربوطه به گمرک هستید.
3. بازرسی کالا
در برخی موارد، ممکن است کالاها توسط ماموران گمرک به صورت فیزیکی مورد بازرسی قرار گیرند.
4. صدور پروانه ترخیص
در نهایت، پس از طی مراحل فوق و احراز شرایط لازم، پروانه ترخیص کالا برای شما یا نماینده قانونی‌تان صادر خواهد شد.