عرشه، سطح یا طبقه‌ای است که روی بدنه کشتی یا شناورهای دیگر را می‌پوشاند.
برخی شناورها چند عرشه دارند که عرشه اصلی نقشی در استحکام سازه کشتی دارد هرچند نباید از ذکر این نکته مهم غافل شویم که عرشه برای انبار کردن کالا، ملزومات و حرکت خدمه نیز استفاده میشود.
شناورها اغلب هم در داخل بدنه و هم در روبنای بالای عرشه اولیه بیش از یک سطح دارند که شبیه کف‌های یک ساختمان چند طبقه است که به آنها عرشه نیز گفته میشود.
عرشه معمولاً همان سطح رویه کشتی یا لنج است. اگر عرشه بارهای سنگین‌تری حمل کند (به عنوان مثال کشتی کانتینردار) ممکن است سنگین‌تر باشد.
عرشه کشتی در اطراف اتصالات، با سرپوش ، رولپلاک یا بولارد تقویت میشود.
سکان
بدون وجود یک سکان در کشتی، هدایت وسیله نقلیه در جهت دلخواه امکان‌پذیر نیست.
سکان یک ساختار توخالی مسطح است که در قسمت عقبی پروانه کشتی قرار می‌گیرد.
سکان کشتی شامل محفظه‌ی محور سکان، تیغه اصلی سکان، سیستم لولایی، لینک‌ها و یاتاقان سکان کشتی و بادبان متحرک کشتی است.
به طور معمول، سه نوع سکان کشتی وجود دارد: نوع متعادل، نیمه متعادل و نامتعادل.
سکان کشتی توسط یک سیستم چرخ دنده هدایت و کنترل میشود.
سکان کشتی بر اساس قانون سوم نیوتون در مورد حرکت کار می‌کند.
پروانه کشتی
پروانه کشتی یک وسیله مکانیکی است که تیغه‌های آن بر روی یک محور مرکزی (شفت) نصب شده‌اند.
این تیغه‌ها، حرکت دورانی دارند و انرژی دورانی ناشی از حرکت دورانی آنها به انرژی فشاری تبدیل میشود و در نتیجه، نیروی لازم برای پیشران کشتی تأمین خواهد شد.
کار اصلی پروانه کشتی، کنار زدن آب به عقب است که همین به حرکت رو به جلو کشتی کمک می‌کند.
موتور، شفت و پروانه با همدیگر واحد پیشران را تشکیل می‌دهند.
پروانه کشتی از موادی همچون آلومینیوم، برنز، منگنز و غیره ساخته میشود که آلیاژهای مقاوم در برابر خوردگی به شمار می‌روند.
در یک کشتی معمولاً یک، دو یا سه پروانه وجود دارد که این قسمت، مهم‌‌ترین بخش از یک کشتی محسوب میشود زیرا بدون وجود آن، کشتی به حرکت در نمی‌آید. بنابراین، کارکرد اصلی پروانه، تأمین نیروی پیشران برای حرکت رو به جلوی کشتی است. این حرکت بر اساس قانون سوم نیوتون و نظریه برنولی صورت می‌گیرد.
این مخازن به طور خاص برای حمل آب طراحی شده‌اند و تثبیت تعادل کشتی به کار می‌روند.
حفظ و نگهداری این مخازن باید با دقت انجام شود تا از خوردگی آنها جلوگیری به عمل آید زیرا آب دریا بسیار خورنده است.
اتاق مولد اضطراری عرشه
وقتی منبع تغذیه‌ی اصلی از کار می‌افتد، یک مولد مجزای کوچک در کشتی تعبیه شده است که برق مورد نیاز برای حالت اضطراری را تأمین می‌کند. این مولد را مولد اضطراری می‌نامند.
مولد اضطراری در بالاترین نقطه از عرشه به دور از ماشین‌آلات اصلی و فرعی قرار می‌گیرد و صفحه کلید مخصوص به خود را دارد.
لازم به ذکر است که راه‌اندازی این مولد بسیار ساده است و حتی در دمای صفر درجه‌ی سانتیگراد نیز قابل راه‌اندازی است.
انبار محموله‌های کشتی روی عرشه
این قسمت، فضایی برای حفظ و نگهداری محموله‌های باری، محفظه حمل زغال سنگ و نمک است.
انبار کشتی در قسمت زیرین عرشه قرار می‌گیرد و ظرفیت نگهداری آن از ۲۰ تا ۲۰۰ هزار تن متغیر است.
از تجهیزات نصب شده روی عرشه ، مانند چرخ کشتی ، زیر سطر ، ریل های فلکه ای و غیره می‌توان در مجموع به عنوان مبلمان عرشه یاد کرد.
بدنه
بدنه کشتی برجسته ترین نهاد ساختاری کشتی است. برای تعریف بدنه می توان گفت این محفظه ضد آب کشتی است که از فضاهای اقامتی کشتی در برابر آب و هوا ، جاری شدن سیل و آسیب ساختاری محافظت می‌کند اما این فضا به تنهایی نیازهای دریانوردان را تامین نمی‌کند.
کاربرد آلومینیوم در بدنه کشتی
امروزه در ساخت اکثر کشتی‌های کروز ، مسافرتی ، نظامی و ماهی‌گیری از آلومینیوم استفاده میشود.
استفاده از آلومینیوم باعث میشود تا وزن کشتی نهایی کاهش چشمگیری داشته باشد و در عین حال کیفیت و کارایی خوبی ارائه می‌دهد.
کاهش وزن
آلومینیوم بدون این‌که تاثیر منفی بر استحکام محصولات بگذارد، باعث کاهش وزن آنها میشود.
استحکام پیچشی
یکی از خواص مهم محصولاتی که با آلومینیوم اکسترود شده؛ ساخته شده‌اند؛ استحکام پیچشی فوق‌العاده آن‌هاست.
نسبت استحکام به وزن:
آلیاژهای آلومینیوم شاید نسبت به اکثر آلیاژهای آهنی استحکام کمتری داشته باشد اما نسبت استحکام به وزن عالی که دارد سبب میشود که وزن نهایی محصول را به شدت کاهش می‌دهد و در عین حال استحکام را در وضعیت مناسبی حفظ می‌کند.
برخی از آلیاژهای آلومینیوم حتی استحکامی بالاتر از برخی آلیاژهای آهنی دارند.
مقاومت به‌خوردگی:
یکی از خواص فوق‌العاده آلومینیوم، مقاومت این فلز در محیط‌های خورنده است که همین موضوع سبب استفاده زیاد از این آلیاژ در محیط‌های خورنده و مرطوب مانند محیط دریا شده است.
قابلیت آندایزینگ می‌تواند آلیاژهای آلومینیوم در مقابل خوردگی کاملا بیمه کند.
برای خرید یا فروش عرشه و بدنه باید به داک سازی‌ها و مراکز اسقاطی کشتی و قایق در بنادر شمالی و جنوبی کشور مراجعه کرد.
با ظهور استارتارپ‌ها و مراکز تخصصی دریایی در فضای مجازی مانند سایت کشتی‌داران ،فعالان حوزه دریایی می توانند با مراجعه به این سایت‌ها و کانال‌های تلگرامی و واتساپی برای خرید با فروش انواع تجهیزات مرتبط با عرشه و بدنه اقدام کنند.
معیار قیمت‌گذاری برای عرشه یا بدنه طول،عرض و ارتفاع است. البته جنس بدنه و عرشه هم برای قیمت گذاری روی آنها بی‌تاثیر نیست.
از طرف دیگر نباید از ذکر این نکته مهم غافل شویم که دریانوردان با ظهور سایت‌های تخصصی دریایی همچون سایت کشتی‌داران می توانند نسبت به قیمت‌گذاری برای انواع عرشه و بدنه اقدام کنند. تعیین معیاری درست برای قیمت‌گذاری روی انواع عرشه و بدنه کار مهمی است که باید توسط کارشناسان و مراجع تخصصی دریایی در فضای مجازی انجام شود.
